Sundarakanda Sarga 3 – సుందరకాండ తృతీయ సర్గ

స లంబశిఖరే లంబే లంబతోయదసన్నిభే |
సత్త్వమాస్థాయ మేధావీ హనూమాన్మారుతాత్మజః || ౧

నిశి లంకాం మహాసత్త్వో వివేశ కపికుంజరః |
రమ్యకాననతోయాఢ్యాం పురీం రావణపాలితామ్ || ౨

శారదాంబుధరప్రఖ్యైః భవనైరుపశోభితామ్ |
సాగరోపమనిర్ఘోషాం సాగరానిలసేవితామ్ || ౩

సుపుష్టబలసంఘుష్టాం యథైవ విటపావతీమ్ |
చారుతోరణనిర్యూహాం పాండురద్వారతోరణామ్ || ౪

భుజగాచరితాం గుప్తాం శుభాం భోగవతీమివ |
తాం సవిద్యుద్ఘనాకీర్ణాం జ్యోతిర్మార్గనిషేవితామ్ || ౫

మందమారుతసంచారాం యథేంద్రస్యామరావతీమ్ |
శాతకుంభేన మహతా ప్రాకారేణాభిసంవృతామ్ || ౬

కింకిణీజాలఘోషాభిః పతాకాభిరలంకృతామ్ |
ఆసాద్య సహసా హృష్టః ప్రాకారమభిపేదివాన్ || ౭

విస్మయావిష్టహృదయః పురీమాలోక్య సర్వతః |
జాంబూనదమయైర్ద్వారై-ర్వైడూర్యకృతవేదికైః || ౮

వజ్రస్ఫటికముక్తాభిర్మణికుట్టిమభూషితైః |
తప్తహాటకనిర్యూహై రాజతామలపాండురైః || ౯

వైడూర్యకృతసోపానైః స్ఫాటికాన్తరపాంసుభిః |
చారు సంజవనోపేతైః ఖమివోత్పతితైః శుభైః || ౧౦

క్రౌంచబర్హిణసంఘుష్టైః రాజహంసనిషేవితైః |
తూర్యాభరణ నిర్ఘోషైః సర్వతః ప్రతినాదితామ్ || ౧౧

వస్వోకసారాప్రతిమాం తాం వీక్ష్య నగరీం తతః |
ఖమివోత్పతితుం కామాం జహర్ష హనుమాన్కపిః || ౧౨

తాం సమీక్ష్య పురీం రమ్యాం రాక్షసాధిపతేః శుభామ్ |
అనుత్తమామృద్ధియుతాం చింతయామాస వీర్యవాన్ || ౧౩

నేయమన్యేన నగరీ శక్యా ధర్షయితుం బలాత్ |
రక్షితా రావణబలైరుద్యతాయుధధారిభిః || ౧౪

కుముదాంగదయోర్వాపి సుషేణస్య మహాకపేః |
ప్రసిద్ధేయం భవేద్భూమిర్మైన్దద్వివిదయోరపి || ౧౫

వివస్వతస్తనూజస్య హరేశ్చ కుశపర్వణః |
ఋక్షస్య కేతుమాలస్య మమచైవ గతిర్భవేత్ || ౧౬

సమీక్ష్య తు మహాబాహూ రాఘవస్య పరాక్రమమ్ |
లక్ష్మణస్య చ విక్రాన్తమభవత్ ప్రీతిమాన్కపిః || ౧౭

తాం రత్నవసనోపేతాం కోష్ఠాగారావతంసకామ్ |
యంత్రాగారస్తనీమృద్ధాం ప్రమదామివ భూషితామ్ || ౧౮

తాం నష్టతిమిరాం దీప్తైర్భాస్వరైశ్చ మహాగృహైః |
నగరీం రాక్షసేంద్రస్య దదర్శ స మహాకపిః || ౧౯

అథ సా హరిశార్దూలం ప్రవిశంతం మహాబలమ్ |
నగరీ స్వేన రూపేణ దదర్శ పవనాత్మజమ్ || ౨౦

సా తం హరివరం దృష్ట్వా లంకా రావణపాలితా |
స్వయమేవోత్థితా తత్ర వికృతానన దర్శనా || ౨౧

పురస్తాత్కపివర్యస్య వాయుసూనోరతిష్ఠత |
ముంచమానా మహానాదమబ్రవీత్పవనాత్మజమ్ || ౨౨

కస్త్వం కేన చ కార్యేణ ఇహ ప్రాప్తో వనాలయ |
కథయస్వేహ యత్తత్త్వం యావత్ప్రాణా ధరంతితే || ౨౩

న శక్యం ఖల్వియం లంకా ప్రవేష్టుం వానర త్వయా |
రక్షితా రావణబలైరభిగుప్తా సమంతతః || ౨౪

అథ తామబ్రవీద్వీరో హనుమానగ్రతస్థితామ్ |
కథయిష్యామి తే తత్త్వం యన్మాంత్వం పరిపృచ్ఛసి || ౨౫

కాత్వం విరూపనయనా పురద్వారేవ తిష్ఠసి |
కిమర్థం చాపి మాం రుద్ధ్వా నిర్భర్త్సయసి దారుణా || ౨౬

హనుమద్వచనం శ్రుత్వా లంకా సా కామరూపిణీ |
ఉవాచ వచనం క్రుద్ధా పరుషం పవనాత్మజమ్ || ౨౭

అహం రాక్షసరాజస్య రావణస్య మహాత్మనః |
ఆజ్ఞాప్రతీక్షా దుర్ధర్షా రక్షామి నగరీమిమామ్ || ౨౮

న శక్యా మామవజ్ఞాయ ప్రవేష్టుం నగరీ త్వయా |
అద్య ప్రాణైః పరిత్యక్తః స్వప్స్యసే నిహతో మయా || ౨౯

అహం హి నగరీ లంకా స్వయమేవ ప్లవంగమ |
సర్వతః పరిరక్షామి హ్యేతత్తే కథితం మయా || ౩౦

లంకాయా వచనం శ్రుత్వా హనుమాన్మారుతాత్మజః |
యత్నవాన్ స హరిశ్రేష్ఠః స్థితశ్శైల ఇవాపరః || ౩౧

స తాం స్త్రీరూపవికృతాం దృష్ట్వా వానరపుంగవః |
ఆబభాషేఽథ మేధావీ సత్త్వవాన్ ప్లవగర్షభః || ౩౨

ద్రక్ష్యామి నగరీం లంకాం సాట్టప్రాకారతోరణామ్ |
[** నిర్విశంకమిమం లోకం పశ్యన్త్యాస్తవ సాంప్రతమ్ | **]
ఇత్యర్థమిహ సంప్రాప్తః పరం కౌతూహలం హి మే || ౩౩

వనాన్యుపవనానీహ లంకాయాః కాననాని చ |
సర్వతో గృహముఖ్యాని ద్రష్టుమాగమనం హి మే || ౩౪

తస్య తద్వచనం శ్రుత్వా లంకా సా కామరూపిణీ |
భూయ ఏవ పునర్వాక్యం బభాషే పరుషాక్షరమ్ || ౩౫

మామనిర్జిత్య దుర్బుద్ధే రాక్షసేశ్వరపాలితామ్ |
న శక్యమద్య తే ద్రష్టుం పురీయం వనరాధమ || ౩౬

తతః స కపిశార్దూలస్తామువాచ నిశాచరీమ్ |
దృష్ట్వా పురీమిమాం భద్రే పునర్యాస్యే యథాగతమ్ || ౩౭

తతః కృత్వా మహానాదం సా వై లంకా భయావహమ్ |
తలేన వానరశ్రేష్ఠం తాడయామాస వేగితా || ౩౮

తతః స కపిశార్దూలో లంకయా తాడితో భృశమ్ |
ననాద సుమహానాదం వీర్యవాన్ పవనాత్మజః || ౩౯

తతః సంవర్తయామాస వామహస్తస్య సోఽంగుళీః |
ముష్టినాఽభిజఘూనైనాం హనుమాన్ క్రోధమూర్ఛితః || ౪౦

స్త్రీ చేతి మన్యమానేన నాతిక్రోధస్స్వయం కృతః |
సా తు తేన ప్రహారేణ విహ్వలాంగీ నీశాచరీ |
పపాత సహసా భూమౌ వికృతాననదర్శనా || ౪౧

తతస్తు హనుమాన్ ప్రాజ్ఞస్తాం దృష్ట్వా వినిపాతితామ్ |
కృపాం చకార తేజస్వీ మన్యమానః స్త్రియం తు తామ్ || ౪౨

తతో వై భృశసంవిగ్నా లంకా సా గద్గదాక్షరమ్ |
ఉవాచాగర్వితం వాక్యం హనూమంతం ప్లవంగమమ్ || ౪౩

ప్రసీద సుమహాబాహో త్రాయస్వ హరిసత్తమ |
సమయే సౌమ్య తిష్ఠంతి సత్త్వవంతో మహాబలాః || ౪౪

అహం తు నగరీ లంకా స్వయమేవ ప్లవంగమ |
నిర్జితాఽహం త్వయా వీర విక్రమేణ మహాబల || ౪౫

ఇదం తు తథ్యం శృణు వై బ్రువంత్యా మే హరీశ్వర |
స్వయంభువా పురా దత్తం వరదానం యథా మమ || ౪౬

యదా త్వాం వానరః కశ్చిద్విక్రమాద్వశమానయేత్ |
తదా త్వయా హి విజ్ఞేయం రక్షసాం భయామాగతమ్ || ౪౭

స హి మే సమయస్సౌమ్య ప్రాప్తోఽద్య తవ దర్శనాత్ |
స్వయంభూవిహితస్సత్యో న తస్యాస్తి వ్యతిక్రమః || ౪౮

సీతానిమిత్తం రాజ్ఞస్తు రావణస్య దురాత్మనః |
రక్షసాం చైవ సర్వేషాం వినాశః సముపాగతః || ౪౯

తత్ప్రవిశ్య హరిశ్రేష్ఠ పురీం రావణపాలితామ్ |
విధత్స్వ సర్వకార్యాణి యాని యానీహ వాంఛసి || ౫౦

ప్రవిశ్య శాపోపహతాం హరీశ్వర
శుభాం పురీం రాక్షసముఖ్యపాలితామ్ |
యదృచ్ఛయా త్వం జనకాత్మజాం సతీం
విమార్గ సర్వత్ర గతో యథాసుఖమ్ || ౫౧

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సుందరకాండే తృతయః సర్గః || ౩ ||

Follow us on Social Media