Sundarakanda Sarga 4 – సుందరకాండ చతుర్థ సర్గ

స నిర్జిత్య పురీం శ్రేష్ఠాం లంకాం తాం కామరూపిణీమ్ |
విక్రమేణ మహాతేజా హనుమాన్ కపిసత్తమః || ౧

అద్వారేణ మహాబాహుః ప్రాకారమభిపుప్లువే |
నిశి లంకాం మహాసత్వో వివేశ కపికుంజరః || ౨

ప్రవిశ్య నగరీం లంకాం కపిరాజహితంకరః |
చక్రేఽథ పాదం సవ్యం చ శత్రూణాం స తు మూర్ధని || ౩

ప్రవిష్టః సత్త్వసంపన్నో నిశాయాం మారుతాత్మజః |
స మహాపథమాస్థాయ ముక్తాపుష్పవిరాజితమ్ || ౪

సేవితాం రాక్షసైర్భీమైర్బలిభిః శస్త్రపాణిభిః |
తతస్తు తాం పురీం లంకాం రమ్యామభియయౌ కపిః || ౫

హసితోత్కృష్టనినదైస్తూర్యఘోషపురస్సరైః |
వజ్రాంకుశనికాశైశ్చ వజ్రజాలవిభూషితైః |
గృహమేధైః పురీ రమ్యా బభాసే ద్యౌరివాంబుదైః || ౬

ప్రజజ్వాల తదా లంకా రక్షోగణగృహైః శుభైః |
సితాభ్రసదృశైశ్చిత్రైః పద్మస్వస్తికసంస్థితైః |
వర్ధమానగృహైశ్చాపి సర్వతః సువిభూషితా || ౭

[* గృహముఖ్యైః పురీ రమ్యా బభాసే ద్యౌరివాంబుదైః | *]

తాం చిత్రమాల్యాభరణాం కపిరాజహితంకరః |
రాఘవార్థం చరన్శ్రీమాన్దదర్శ చ ననంద చ || ౮

భవనాద్భవనం గచ్ఛన్ దదర్శ పవనాత్మజః |
వివిధాకృతిరూపాణి భవనాని తతస్తతః || ౯

శుశ్రావ మధురం గీతం త్రిస్థానస్వరభూషితమ్ |
స్త్రీణాం మదసమృద్ధానాం దివిచాప్సరసామివ || ౧౦

శుశ్రావ కాంచీనినదం నూపురాణాం చ నిస్వనమ్ |
సోపాననినదాంశ్చైవ భవనేషు మహాత్మనామ్ || ౧౧

ఆస్ఫోటితనినాదాంశ్చ క్ష్వేలితాంశ్చ తతస్తతః |
శుశ్రావ జపతాం తత్ర మన్త్రాన్ రక్షోగృహేషు వై || ౧౨

స్వాధ్యాయనిరతాంశ్చైవ యాతుధానాన్ దదర్శ సః |
రావణస్తవ సంయుక్తాన్గర్జతో రాక్షసానపి || ౧౩

రాజమార్గం సమావృత్య స్థితం రక్షోబలం మహత్ |
దదర్శ మధ్యమే గుల్మే రావణస్య చరాన్బహూన్ || ౧౪

దీక్షితాన్ జటిలాన్ముణ్డాన్ గోజినామ్బర వాసనః |
దర్భముష్టిప్రహరణానగ్ని కుణ్డాయుధాంస్తథా || ౧౫

కూటముద్గరపాణీంశ్చ దండాయుధధరానపి |
ఏకాక్షానేకకర్ణాంశ్చ లంబోదరపయోధరాన్ || ౧౬

కరాలాన్భుగ్నవక్త్రాంశ్చ వికటాన్వామనాంస్తథా |
ధన్వినః ఖడ్గినశ్చైవ శతఘ్నీముసలాయుధాన్ || ౧౭

పరిఘోత్తమహస్తాంశ్చ విచిత్రకవచోజ్జ్వలాన్ |
నాతిస్థూలాన్నాతికృశాన్నాతిదీర్ఘాతిహ్రస్వకాన్ || ౧౮

నాతిగౌరాన్నాతికృష్ణాన్నాతికుబ్జాన్న వామనాన్ |
విరూపాన్బహురూపాంశ్చ సురూపాంశ్చ సువర్చసః || ౧౯

ధ్వజీన్పతాకినశ్చైవ దదర్శ వివిధాయుధాన్ |
శక్తివృక్షాయుధాంశ్చైవ పట్టిశాశనిధారిణః || ౨౦

క్షేపణీ పాశహస్తాంశ్చ దదర్శ స మహాకపిః |
స్రగ్విణస్త్వనులిప్తాంశ్చ వరాభరణభూషితాన్ || ౨౧

నానావేషసమాయుక్తాన్ యథాస్వైరగతాన్బహూన్ |
తీక్ష్ణశూలధరాంశ్చైవ వజ్రిణశ్చ మహాబలాన్ | | ౨౨

శతసాహస్రమవ్యగ్రం ఆరక్షం మధ్యమం కపిః |
రక్షోధిపతినిర్దిష్టం దదర్శాంతఃపురాగ్రతః || ౨౩

స తదా తద్గృహం దృష్ట్వా మహాహాటకతోరణమ్ |
రాక్షసేంద్రస్య విఖ్యాతమద్రిమూర్ధ్ని ప్రతిష్ఠితమ్ || ౨౪

పుండరీకావతంసాభిః పరిఘాభిరలంకృతమ్ |
ప్రాకారావృతమత్యంతం దదర్శ స మహాకపిః || ౨౫

త్రివిష్టపనిభం దివ్యం దివ్యనాదవినాదితమ్ |
వాజిహేషితసంఘుష్టం నాదితం భూషణైస్తథా || ౨౬

రథైర్యానైర్విమానైశ్చ తథా హయగజైః శుభైః |
వారణైశ్చ చతుర్దంతైః శ్వేతాభ్రనిచయోపమైః || ౨౭

భూషితం రుచిరద్వారం మత్తైశ్చ మృగపక్షిభిః |
రక్షితం సుమహావీర్యైర్యాతుధానైః సహస్రశః |
రాక్షసాధిపతేర్గుప్తమావివేశ మహాకపిః || ౨౮

సహేమజాంబూనదచక్రవాలం
మహార్హముక్తామణిభూషితాంతమ్ |
పరార్థ్యకాలాగరుచందనాక్తం
స రావణాంతః పురమావివేశ || ౨౯

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సుందరకాండే చతుర్థః సర్గః || ౪